İşaret dili görsel ve teatral bir dildir. Kelimeler bizler için harf sembollerinin birleşmesi ve o harflere baktığımızda çıkardığımız/çıkmasını beklediğimiz seslerden ibarettir ancak işitme engelli için yalnızca şekilden ibarettir. Bu yüzden işitme engelli insanlar için kelimeler beyinlerinin bu kelimeleri görsel olarak nasıl algıladığıyla alakalıdır.

Yazılı bir metni okuma esnasında da durum, duyabilen bir insan için de az-çok böyledir. Yan taraftaki beyin jimnastiği başlıklı testte gördüğümüz gibi işitme engelli olsun veya olmasın insan beyni kelimeleri öncelikle biçimsel olarak algılamaktadır. Kelimeleri okurken yalnızca ilk ve son harflerine odaklanır. Örneğin “konfederasyon” kelimesini cümle içinde ne kadar yanlış yazarsak yazalım, “konferedasyon, konfedaresyon, konfedesaryon, konfedraseyon…” zihnimiz bunu yine de doğru şekilde okuyacaktır. Bu yüzden bir işitme engelli doğduğu anda seslere veya kelimelerin nasıl okunup seslendirildiğine veya yazıya değil, işaret diline ve yazının görseline odaklanır. Çok hızlı bir şekilde işaret dili öğrenir. Bu konuya “Kullanılmayan organlar körelir.” açısıyla değil de tam tersi kullanılan organların kendini ne kadar geliştirebileceğinin ispatı gözüyle bakabiliriz. İşitme engelliler yazı dilini ise işaret dilinden çok daha sonra öğrenebilir. Türkçe’nin grameri işaret dilinden tamamen ayrı olduğu için de yazı dili kullanırken ekleri doğru kullanmakta zorlanır. Cümlelerinin birçoğunun devrik olması beklenir. Buradan hareketle işitme engelli bireyler ile iletişime geçmek için kullanılacak sen sağlıksız ve zor yöntem, yazışarak anlaşma yöntemidir.

İşitme engelliler her şeyden önce konuştukları kişilerin mimiklerine odaklanır. Bu yüzden işaret dili eğitimi hem işitme engelliler hem de konuşabilen bizler için en doğru ve sağlıklı iletişim yoludur. Sizler de işaret dili eğitimi için burayatıklayabilirsiniz.

Bu arada işitme engellilerin en çok yazışarak anlaşmaya çalıştıkları yerler eczaneler ve bankalardır. Bu konuyla ilişkili olarak konuşabilen duyabilen bizler bile bazen kullandığımız ilacın adını hatırlayamayız ama görseli mutlaka hafızamızdadır. Hatta her gün kullandığımız ilacın üzerindeki harflerin yeri değişse bile bu durum dikkatimizi çekmeyebilir. İşitme engellilerin de beyni aynı bu şekilde çalışır ve bu yüzden okuduklarını yüksek oranda, tam doğru ve net şekilde anlayamazlar.

Daha önce ele aldığımız 4 Maddeyle İşaret Dili Bilenlerin Çalışma Alanları yazısını okumanızı öneriyoruz.